Lịch Âm là gì? Cách tính Lịch Âm đơn giản nhất?

 Lịch Âm là gì?

Theo từ điển tiếng Việt, lịch âm là cách tính thời gian theo sự chuyển động liên tục của Mặt Trăng quay xung quanh Trái Đất. Mỗi năm được ấn định gồm 12 tháng, mỗi tháng có 29 hoặc 30 ngày. Nếu là năm Nhuận thì sẽ có 13 tháng.

Lịch âm được tính dựa trên chu kỳ quay xung quanh Đất Mặt Trăng. Dựa vào sự “tròn”, “khuyết” của Mặt Trăng, người xưa đã tính được một chu kỳ là 29,53 ngày, tổng cộng một năm sẽ có 354 hoặc 355 ngày. Vì dựa trên chu kỳ này mà Lịch âm có chu kỳ ngắn hơn Lịch dương.

Từ ngàn xưa (kể cả hiện tại) đối với người Việt, Lịch Âm gắn với hoạt động sản xuất nông nghiệp, mùa vụ cũng như được sử dụng để dự báo thời tiết. Chính vì vậy, trong thời kỳ phong kiến việc ban hành lịch trong năm có vai trò rất quan trọng, được Vua giao cho một cơ quan soạn thảo và tổ chức lễ công bố Lịch cho người dân biết để có kế hoạch cho mùa màng trong năm.

Ngày nay, lịch âm còn được sử dụng nhiều cho các mục đích tâm linh. Đặc biệt là ngày Tết Nguyên đán - được coi là biểu tượng cho giá trị lâu đời của truyền thống Lịch âm ở Việt Nam. Tết Âm lịch chính là lễ mừng năm mới của một số nước sử dụng lịch âm như Trung Quốc, Việt Nam,… thường được tổ chức sau Tết Dương lịch một khoảng 1 tháng. Việt Nam được coi là một trong những nước sử dụng cả Lịch Âm và Lịch dương hay còn gọi là Lịch âm dương.

Cách tính Lịch Âm đơn giản nhất?

Lịch Âm được tính dựa trên chu kỳ của Mặt Trăng xoay quanh Trái Đất. Người xưa đã nhìn vào quy luật tròn-khuyết của Mặt Trăng để tính ngày, bình quân mỗi một chu kỳ được tính bằng 29,53 ngày và quy đổi ra thành một tháng. Tháng đủ là 30 ngày, thiếu là 29 ngày.

Một điểm nữa được người xưa dựa vào là có 12 lần Mặt Trăng tròn- khuyết trong một chu kỳ được lặp lại (chu kỳ thời tiết) cho nên đã lấy 12 tháng quy ước thành 1 năm. Một năm Âm lịch thường có 354 hoặc 355 ngày.

Tuy nhiên, một chu kỳ thời tiết thay đổi từ nóng sang lạnh là 365 ngày; trong khi đó Lịch Âm lại chỉ có 354 hoặc 355 ngày cho nên mỗi năm sẽ dôi dư từ 10-11 ngày. Vì vậy, cứ 3 năm sau sẽ tạo ra số ngày dư hơn 1 tháng. Chính vì điều này, mà người xưa sẽ cộng thêm 1 tháng vào năm thứ 3; năm đó được gọi là Năm nhuận (13 tháng, với 384-385 ngày), tháng cộng thêm vào được gọi là “Tháng nhuận”.

Người phương Đông đã quan sát thiện văn và đặt ra Thiên Can và Địa Chi. Mỗi năm sẽ ứng với 1 Thiên can và Địa chi, dựa vào lịch vạn niên còn có thể tính toán được chu kỳ của thời tiết, quy luật hiện tượng tự nhiên….với độ chính xác cao.

Ý nghĩa và ứng dụng của Lịch Âm trong đời sống người Việt

Lịch âm có ý nghĩa và tầm quan trọng to lớn trong đời sống của người Việt Nam; không chỉ đơn thuần là một hệ thống tính toán thời gian, mà còn mang trong mình những giá trị văn hóa sâu sắc.

Lịch âm được sử dụng để tính toán các ngày lễ, tết cổ truyền, các ngày giỗ chạp, các ngày cúng bái và các sự kiện quan trọng trong đời sống của người dân đồng thời được sử dụng để xác định thời vụ nông nghiệp. Các ngày lễ, tết cổ truyền như:  Tết Nguyên Đán, Tết Trung Thu, Tết Hàn Thực, Tết Đoan Ngọ,..v.v thường được tính dựa trên chu kỳ của Mặt Trăng và có ý nghĩa đặc biệt trong văn hóa dân tộc.

Trong đời sống tâm linh của người Việt Nam, các ngày giỗ chạp, cưới hỏi, làm nhà, xem tử vi, tướng số… cũng được tính dựa trên Lịch âm. Đây là những ngày quan trọng để tưởng nhớ và cúng bái tổ tiên cũng như để xem vận mệnh của một người.

Thời vụ nông nghiệp: cũng sử dụng Lịch Âm  để xác định thời vụ nông nghiệp, từ việc gieo trồng, thu hoạch cho đến các hoạt động liên quan đến canh tác.

Xác định thời gian trăng tròn, trăng khuyết: Với sự phát triển của công nghệ, việc xác định thời gian trăng tròn, trăng khuyết đã không còn quá khó khăn. Tuy nhiên, Lịch Âm vẫn được sử dụng để xác định thời gian này.